D.I.Y.

DO IT YOURSELF. Deze houding is onlosmakelijk verbonden met het Ward Zwart-universum. Punk — in de ruimste zin van het woord — en het D.I.Y.-principe gaan hand in hand. Deze wereld ging al vroeg open voor Ward. Voor, tijdens en na muziekoptredens krioelde alles van de creatieve plantrekkerij. Dingen maken met een klein budget en dan verkopen: hij begreep het snel en perfectioneerde deze praktijk. Zijn zines, vaak een combinatie van fotokopie en artisanaal handwerk, werden steeds in kleine oplage gedrukt en aan een democratische prijs verkocht. Publicaties zoals 'Fire Wood' (37), '15 Seas' (38), 'Mars Ice Cream' (39), 'No Hope' (40), 'Moervos' (41) of 'The Eating of the Wolves' (42) werden vaak gratis uitgedeeld aan een selecte groep vrienden of geruild tegen andere boekjes of mixtapes. Kenmerkend was dat Ward geen strikt archief bijhield van zijn eigen productie. Sommige zines had Ward dus niet meer in eigen bezit, maar zijn verspreid over de hele wereld terug te vinden.

Ward gaf ook een tijd een krant uit, naar het Finse voorbeeld van 'Kuti' (43) en 'Smoke Signal' (44) uit New York. 'Sans Soleil' (45) verzamelde het werk van bevriende kunstenaars in drie nummers: 'Belgium Issue', 'Death Issue' en 'Folk Art / Outsider Art Issue'. De krant bracht het netwerk van tekenaars rond Ward samen, en zette hun beelden over van het internet (waarlangs velen hem hadden leren kennen) naar papier (zie: Internet). Op deze manier trad Ward ook naar buiten als curator/redacteur en vertegenwoordiger van een bepaald alternatief subgenre binnen het hedendaagse beeldverhaal. Door de materiaalkeuze - goedkoop krantenpapier - en het kosteloos uitdelen van de publicatie, belichaamt dit initiatief de ultieme D.I.Y.-houding van Ward.

De artist-run projectruimte Crying Space (13) vertrok vanuit dezelfde mentaliteit: boeiende en experimentele projecten en kunstenaars de tijd en ruimte geven om iets uit te proberen, met beperkte middelen maar veel inzet. Zelf flyers maken, eigenhandig verspreiden en de laatste dag van elke tentoonstelling pannenkoeken bakken voor alle bezoekers: Crying Space was meer dan een levensfilosofie.

Wards D.I.Y.-output beperkte zich niet louter tot papieren uitgaven. Tussen alle zines en publicaties door, produceerde hij ook regelmatig petten, pins, t-shirts, stickers,… Ondanks hun populariteit en de grote vraag naar deze producten, hield hij de oplage bewust klein. Ter gelegenheid van de Franse vertaling van 'Wolven' (19) werd er bijvoorbeeld een gelimiteerde oplage van een set sokken gemaakt.

FUN FACT: In veel van deze merchandise slopen soms subtiele, maar vaak minder genuanceerde verwijzingen naar Wards aversie tegenover de politie en het Systeem: A.C.A.B., het drie-puntenmotief, Eat the Police,… zijn enkele van de slogans en details die hij aan de binnenkant van petten, verstopt in de ontwerpen of genadeloos zichtbaar op de voorkant verwerkte. Ook de beruchte ‘De Blauwe Chiro’-stickers, die hij samen met zijn vriendin Tessy verspreidde, zullen nog lang in het straatbeeld blijven opduiken.

  • (13) Crying Space, experimentele projectruimte van Ignace Cami en Ward Zwart in Antwerpen: 2017-nu.
  • (19) Wolven — Enzo Smits en Ward Zwart. Bries: Antwerpen, 2016. Tweede druk, 2020. Vertaald naar het Frans als Wolven — Même Pas Mal: Marseille, 2018.
  • (37) Fire Wood — Ward Zwart. In eigen beheer: Antwerpen, 2009, oplage onbekend, fotokopie op lichtgeel papier.
  • (38) 15 Seas — Ward Zwart. In eigen beheer: Antwerpen, 2009, oplage onbekend, techniek onbekend.
  • (39) Mars Ice Cream — Ward Zwart. In eigen beheer: Antwerpen, 2017, oplage onbekend, fotokopie.
  • (40) No Hope — Ward Zwart. In eigen beheer: Antwerpen, 2015, oplage onbekend, fotokopie met omslag op lichtgeel papier.
  • (41) Moervos — Ward Zwart. In eigen beheer: Antwerpen, 2017, oplage onbekend, fotokopie.
  • (42) The Eating of the Wolves — Ward Zwart. In eigen beheer: Antwerpen, 2016, oplage onbekend, techniek: kleurenfotokopie.
  • (43) Kuti, vier nummers per jaar. Kutikuti: Helsinki, 2006-nu.
  • (44) Smoke Signal — ed. Gabe Fowler. Desert Island: Brooklyn, 2009-2019.
  • (45) Sans Soleil — ed. Ward Zwart, vormgeving Vincent Vrints. In eigen beheer: Antwerpen, 2012-2013, oplage onbekend, techniek: krant. Het eerste nummer werd gefinancierd door Literatuur Vlaanderen en verdeeld op het Helsinki Comics Festival ter promotie van de Belgische strip, het tweede door Grafixx als parallel luik aan de bijhorende tentoonstelling op het festival dat jaar.