Samira Saleh over haar werkbeurs: “Spoken word verdient erkenning”

Samira Saleh is een gevestigde naam in de Vlaamse én internationale spoken word scene. Ze zat een tijdje in de adviescommissie auteurslezingen van Literatuur Vlaanderen, geeft zelf lezingen en nam deel aan het Slow Writing Lab. In 2024 vroeg ze voor het eerst een werkbeurs aan. Als maker-performer van gesproken literatuur kon ze daar niet eerder een beroep op doen. “Toen de regeling opengesteld werd voor podiumdichters ben ik er meteen voor gegaan. Die erkenning is enorm belangrijk. Ik kan alleen maar hopen dat dit aanbod bekender wordt bij andere makers en dat die zich ook aangesproken voelen.”

Wat maakt spoken word zo bijzonder voor jou?  

"Het is laagdrempelig om te maken: je hebt alleen pen en papier nodig. Daarnaast is het community-aspect heel belangrijk. Spoken word bestaat in communities waar mensen samenkomen om uit te wisselen. Het is dus ook een sociaal gegeven. Je komt terecht in een creatieve hub waar je mensen ontmoet die je anders nooit zou tegenkomen. Ook voor het publiek is het genre laagdrempelig. In veel gevallen hoef je geen ticket te betalen en heb je een boeiende avond voor de prijs van een cola. Dat is zo waardevol om een breed publiek te bereiken."

Wat betekent een werkbeurs concreet voor makers van podiumliteratuur?  

"Een werkbeurs maakt het mogelijk om je kunstpraktijk echt te ontwikkelen en te professionaliseren. Als autodidact in spoken word moet je veel zelf uitzoeken en bekostigen. Daardoor stoot je op een bepaald moment tegen een plafond. Met een werkbeurs kun je verder investeren in je ontwikkeling, bijvoorbeeld door workshops te volgen over stemgebruik en podiumtechniek, of door onderzoek te doen in het buitenland. Dat laat je toe om je werk naar een hoger niveau te tillen.” 

“In andere landen, zoals Nederland en Engeland, zijn er al meer mogelijkheden voor podiumkunstenaars om ondersteuning te krijgen wanneer ze hun weg zoeken buiten de platgetreden paden. Dat zie je ook terug in de ontwikkeling van het genre daar." 

Aan welk project werk je nu met de werkbeurs die je ontving? 

“Ik ben bezig met een onderzoeks- en creatieproject rond Malhun, een traditionele Marokkaanse kunstvorm van gesproken poëzie, met een focus op vrouwelijke beoefenaars. Ik wil me verder verdiepen in de bestaande Marokkaanse cultuur van poëzie en het bewaren en doorgeven van informatie van de ene generatie op de andere. Welke methodieken bestaan er? Hoe kan ik die onderzoeken? Van wie kan ik leren? Daar kan ik vervolgens mee aan de slag in mijn werk.”

De ondersteuning voor podiumliteratuur bestaat nog niet lang. Hoe kan Literatuur Vlaanderen volgens jou meer makers bereiken en drempels wegnemen? 

“Het is belangrijk dat mensen zich aangesproken voelen. Dat het duidelijk is dat de ondersteuning bedoeld is voor de dingen die zij maken. Dat kan via persoonlijke infomomenten zoals Liever Live, dat Literatuur Vlaanderen geregeld organiseert, maar ook door te tonen wat anderen al met zo’n beurs hebben kunnen realiseren. De terminologie alleen al kan op dat vlak een drempel zijn: podiumliteratuur is geen woord dat gebruikt wordt door mensen die ermee bezig zijn. Zij hebben het over spoken word, slam poetry enzoverder. Het moet verder duidelijk zijn dat het opstellen van een dossier geen administratief kluwen hoeft te zijn, want ook dat kan mensen afschrikken. 

“Daarnaast is mond-aan-mondreclame binnen de community en door makers die al een werkbeurs ontvingen heel erg belangrijk. Daar hoop ik onder meer met dit interview ook mijn steentje aan te kunnen bijdragen. Als mensen zich kunnen herkennen in anderen die al een werkbeurs hebben gekregen, zijn ze volgens mij eerder geneigd om zelf ook een aanvraag te doen.”