“Hier vraagt de hond me niet om te gaan wandelen”

Na een carrière als journalist in Brazilië en Nederland ging Mariângela Guimarães in 2014 aan de slag als literair vertaler. Ze vertaalde al werk van onder meer Arnon Grunberg en Peter Goes naar het Braziliaans Portugees en werkt op dit moment aan het uitdagende ‘Congo’ van David Van Reybrouck. De perfecte timing voor een maand zonder afleiding in het Antwerpse Vertalershuis!

Je bent al lang actief als vertaler maar verblijft pas voor het eerst in het Vertalershuis. Waarom wou je graag op dit moment komen? 

“Ik wilde me terug onderdompelen in de Nederlandse taal. Ik heb heel lang in Nederland gewoond, maar in 2018 ben ik terug naar Brazilië gegaan. Hoewel ik ook daar elke dag met vertalen bezig was, merkte ik dat ik het gevoel voor het Nederlands een beetje begon te verliezen doordat ik de taal niet meer dagelijks sprak.  

“Daarnaast hoopte ik me in het Vertalershuis beter te kunnen concentreren op ‘Congo’, een moeilijk boek dat ik nu vertaal. Ik kan hier mijn eigen tijd indelen, zonder te hoeven denken aan allerlei dingen die ik nog moet doen. En hier komt de hond me ook niet vragen om naar buiten te gaan nét als ik met iets heel belangrijks bezig ben.” (lacht)

Wat waren je eerste indrukken van het Vertalershuis? Hoe verloopt je verblijf? 

“Ik vind het geweldig. Je hebt hier de ideale omstandigheden om goed te kunnen werken, en daarnaast is het heel interessant om de stad te leren kennen. Vorig jaar verscheen mijn Portugese vertaling van ‘Minjan’ van Margot Vanderstraeten. Nu loop ik hier rond in de buurt waar haar boek zich afspeelt. Dat is heel bijzonder en zorgt ervoor dat ik het boek nu nóg beter begrijp.”

Je deelt het Vertalershuis met een collega. Hoe ervaar je dat? 

"Ik verblijf hier samen met Mireille Cohendy, een fijne en boeiende dame met veel vertaalervaring. Het contact en de uitwisseling zijn heel interessant. Zo heeft Mireille me een paar tips gegeven voor een mogelijk nieuw project, en heb ik via haar ook een Turkse vertaler ontmoet die hier in Antwerpen woont. Zo ontstaan er altijd wel bijzondere ontmoetingen.”

Waarom wilde je ‘Congo’ graag vertalen? 

“Ik werd benaderd door een uitgeverij om het te vertalen en ik was heel blij met dat voorstel. Ik had het boek vooraf al gelezen en vind het een belangrijk stuk geschiedenis dat mensen in Brazilië zouden moeten kennen. Angola, een buurland van Congo, was immers heel lang een Portugese kolonie. 

“De vertaling is uitdagend omdat ik, zoals vaak het geval is bij non-fictie, veel onderzoek moet doen naar geografische namen en terminologie. Ik heb al contact gehad met David Van Reybrouck en hoop hem binnenkort te kunnen ontmoeten om een aantal inhoudelijke kwesties te bespreken. Voor taalvragen ga ik dan weer sneller te rade bij andere vertalers.”

Staan er nog titels van Vlaamse of Nederlandse auteurs op je vertaalverlanglijstje? 

“Zeker! ‘De bewaker’ en ‘Blanco’ van Peter Terrin, bijvoorbeeld. Ik vind het jammer dat ik ‘Blanco’ niet voor de pandemie heb kunnen vertalen, dat zou heel interessant zijn geweest. Maar het is niet zo vanzelfsprekend om zelf een titel voor te stellen aan een uitgever. Meestal kopen de uitgevers de rechten aan tijdens de Frankfurter Buchmesse en gaan ze vervolgens op zoek naar een vertaler.

“Daarnaast zou ik zeker meer theater willen vertalen, dus ik heb het team van Literatuur Vlaanderen om suggesties gevraagd. ‘Gif’ van Lot Vekemans, een toneelstuk dat ik lang geleden vertaalde, wordt nu opgevoerd in São Paulo en dat is heel fijn – voor herhaling vatbaar! Ik heb al heel wat verschillende genres vertaald, van fictie en non-fictie tot kinder- en jeugdliteratuur. Ook graphic novels zou ik graag aan dat rijtje willen toevoegen, om zo het hele spectrum te bestrijken. Ik geniet van de afwisseling en de verschillende uitdagingen die elk genre met zich meebrengt. De bibliotheek in het Vertalershuis is daarbij een bron van inspiratie.”