Literatuur Vlaanderen trekt tot eind 2022 een Europees project dat de creatie, beschikbaarheid en promotie van inclusieve kinderboeken in Europa wil stimuleren en ondersteunen. ‘Every Story Matters – making books more inclusive’ is een samenwerking tussen zes Europese partners. Vanuit Literatuur Vlaanderen zetten Yannick Geens en Stefanie Luppens de komende jaren hun schouders onder het project. We voelen hen graag even aan de tand over wat dat precies inhoudt.
Eerste stappen
Hoe is dit project ontstaan?
De eerste bouwstenen werden al enkele jaren geleden gelegd door Noemi De Clercq, die zich tot voor kort bij Literatuur Vlaanderen inzette voor het beleid rond diversiteit en inclusie. Dat leidde in september 2018 tot een internationale conferentie in Brussel onder de noemer ‘Elk verhaal telt’. Eind 2018 hebben we samen met 5 partners uit andere landen in Europa het dossier voorbereid om voor een project op Europees niveau steun te krijgen van Creative Europe. Enkele maanden geleden kregen we bericht dat die aanvraag werd goedgekeurd.
De Europese partners van Every Story Matters tijdens de conferentie in Lissabon in november 2019.
‘Every Story Matters’ is een driejarig project. De aftrap werd in november 2019 gegeven met een conferentie in Lissabon. Wat stond daar op het programma?
Meer dan honderd uitgevers, auteurs, illustratoren, bibliothecarissen, leraren enz. woonden de conferentie bij. Het was de bedoeling om met een brede internationale groep en vanuit verschillende perspectieven na te denken over inclusie in kinderboeken en concrete actiepunten te formuleren. Wat ontbreekt er vandaag nog? Wat is er nodig om verandering in gang te zetten?
Er waren lezingen en debatten met Portugese en internationale sprekers. Dat maakte het bijzonder boeiend. Er kwamen uiteenlopende visies op inclusie aan bod en het werd ook duidelijk dat in verschillende landen op een andere manier rond het thema gewerkt wordt.
Verder ontmoetten de zes partners van het project elkaar in Lissabon voor het eerst persoonlijk – een fijne kennismaking na de vele mails, telefoontjes en Skype-gesprekken van de voorbije maanden en een goed moment om samen de plannen voor de toekomst concreet te maken.
Charter
Yannick, vanuit Literatuur Vlaanderen coördinator van Every Story Matters, neemt het woord in Lissabon.
Tijdens de conferentie in Brussel in 2018 werd de basis gelegd voor een charter voor inclusie, dat op 1 april 2019 gelanceerd werd. Is het de bedoeling om ook op Europees niveau een dergelijk charter te ontwikkelen?
Inderdaad. Tijdens de conferentie in Lissabon werd input verzameld die zal meegenomen worden bij alle initiatieven binnen het project en die ook als basis zal dienen voor een Europees charter voor meer inclusie. In het voorjaar van 2020 starten we met gesprekken met alle relevante spelers binnen de boekensector in Europa.
Het is de bedoeling om in de Europese context opnieuw over alle aspecten rond inclusie in de boeken- en letterensector na te denken. Het zal dus zeker geen een-op-eenvertaling worden van het charter voor de Vlaamse sector. Het is ook belangrijk dat het charter gedragen wordt door de verschillende spelers en dat zij dus actief betrokken worden bij de ontwikkeling ervan.
Het Europese charter zal voorgesteld worden op de Frankfurter Buchmesse 2020. Het wordt een dynamisch instrument dat regelmatig aangepast zal kunnen worden aan veranderende noden. Doel is vooral om concrete tools aan te reiken waarmee de sector aan de slag kan om inclusiever te werken.
Collega's Yannick en Stefanie, vanuit Literatuur Vlaanderen de drijvende krachten achter Every Story Matters.
Uitdaging en inspiratie
Hoe is het voor jullie om aan dit project mee te werken?
Erg druk! Minstens de helft van onze werktijd gaat naar ‘Every Story Matters’. We leren veel en snel bij en moeten veel ballen tegelijk in de lucht zien te houden. Naast de strategische aanpak en de inhoudelijke invulling van het project moeten we bijvoorbeeld ook nadenken over de communicatie en het budget. Het is dus een divers en veelomvattend takenpakket. We denken wel eens over onszelf als een tweemanszaak – de vennootschap Every Story Matters, afdeling Vlaanderen.
Werken binnen de context van Creative Europe is ook een duidelijke schaalvergroting die een andere manier van werken vraagt dan we gewend zijn. Je moet alles heel goed documenteren, ver vooruitdenken en plannen, overleggen met buitenlandse partners. Dat zorgt ervoor dat we niet altijd heel snel kunnen schakelen en dus minder flexibel zijn dan bij projecten die we vanuit Literatuur Vlaanderen onafhankelijk op poten zetten. Die Europese context is uitdagend, maar ook heel leerzaam en interessant.
Uitgeefster Aimée Felone (Knights Of) in gesprek met illustrator Joana Estrela tijdens de conferentie in Lissabon.
©Márcia Lessa
Blijft er nog tijd over voor iets anders?
We hebben uiteraard allebei nog andere taken bij Literatuur Vlaanderen. We ondersteunen de adviescommissie letteren en samenleving (Stefanie) en werken mee aan het theaterbeleid in Vlaanderen en internationaal (Yannick). Het is soms puzzelen om alles rond te krijgen en ook in het weekend is het wel eens nodig om de werklaptop open te klappen.
Het blijft een uitdaging om een goede balans te vinden tussen het project draaiende houden en ons inhoudelijk verder verdiepen in het thema diversiteit en inclusie. In dat opzicht is een ontmoetingsmoment zoals de conferentie erg waardevol. Daar werd heel concreet duidelijk hoeveel mensen elk op hun eigen manier met dit thema bezig zijn. We ontmoetten er bijvoorbeeld Aimée Felone van de Britse uitgeverij Knights Of. Die geeft alleen kinderboeken uit waarin personages uit minderheidsgroepen aan bod komen en is ook de initiatiefnemer van de inclusieve boekenwinkel Round Table Books, waarvoor een crowdfundingcampagne werd opgezet. Dergelijke voorbeelden maken heel zichtbaar wat mogelijk is en werken bijzonder inspirerend.