“De vertaling zorgde voor een carrousel van ervaringen én publicaties”

Schrijf je toneelteksten? Wist je dat je subsidie kunt aanvragen om een van die teksten te laten vertalen? En wist je ook dat je die subsidie het hele jaar door kunt aanvragen? Twijfel je nog? Drie auteurs en/of vertalers vertellen wat de gesubsidieerde vertaling voor hen heeft betekend.

Subsidie voor een vertaalde theatertekst

Met een projectsubsidie voor de vertaling van een theatertekst uit het Nederlands krijg je als auteur de kans om een van je theaterteksten integraal te laten vertalen uit het Nederlands in een andere taal. Wij zoeken een geaccrediteerde vertaler en leiden de vertaling in goede banen. De toegekende subsidie gebruiken we om de vertaler te vergoeden. Na afloop ontvang je als auteur de integrale en definitieve vertaling van de tekst. Met behulp van die vertaling kun je de tekst onder de aandacht brengen van buitenlandse uitgevers, gezelschappen, agentschappen of mediatoren. En dat blijkt te werken, getuigen deze drie auteurs en/of vertalers.

“Een van de drie beste nieuwe stukken in Duitse vertaling”

Christine Bais vertaalt non-fictie en theaterteksten voor jong en oud in het Duits. Ze kreeg een projectsubsidie voor de vertaling van 'Komt op/gaat af' van Nico Boon in het Duits in 2020.

Christine: “Het is lastig om auteurs in het buitenland te introduceren zonder een vertaling van hun werk te kunnen voorleggen. Deze projectsubsidie was voor Nico Boon en mij essentieel om samen goede en succesvolle stappen te kunnen zetten in het Duitstalige gebied. ‘Komt op/gaat af’ (‘Tritt auf/Geht ab’) werd door Eurodram (European network for drama in translation) uitgekozen als een van de drie beste nieuwe stukken in Duitse vertaling en werd gepresenteerd in een geënsceneerde lezing in het kader van het Kunstfest Weimar. Mijn enthousiasme over het werk van Nico Boon werd nu dus ook in Duitsland gedeeld. De uitgever Verlag der Autoren toonde belangstelling voor Nico Boon en heeft het even later geschreven jeugdstuk ‘Zwanen’ (‘Schwäne’), dat ik ook overtuigend kon presenteren door de subsidie voor een fragmentvertaling, in zijn fonds opgenomen. Daarmee is voor Nico Boon de weg naar de Duitstalige theaters geëffend en ook een langetermijnsamenwerking met die uitgever mogelijk gemaakt.”

'Komt op/gaat af' werd in 2019 genomineerd voor de Toneelschrijfprijs.

“Een carrousel van ervaringen én publicaties”

Hazim Kamaledin is auteur en vertaler van poëzie, proza en theaterteksten in het Arabisch. Hij vertaalde onder meer 'De torens van Beiroet' (De Eenhoorn, 2018) van Paul Verrept in het Arabisch, waarvoor hij in 2021 een projectsubsidie ontving.

Paul: “De subsidie voor die vertaling bracht mijn werk in een – voor mij – volledig nieuwe wereld. Het zette een carrousel van ervaringen én publicaties in gang. Ik reisde de vertaling achterna naar Bagdad en Babylon, naar een boekenbeurs waar een fragment voorgelezen werd en ik afspraken maakte voor een boekpublicatie. Dankzij die reis leerde ik vertaler Hazim Kamaledin beter kennen en ontmoette ik de dichter Tarek Eltayeb. Dat leidde op zijn beurt tot de vertaling van diens gedichten uit het Arabisch door Lore Baeten. Ze verschenen onder de titel 'Hier loopt niemand achter iemand aan' bij uitgeverij Koppernik. Met Hazim Kamaledin realiseerde ik intussen ook de publicatie van zijn theatertekst 'Koninkrijken'. Mijn tekst 'De torens van Beiroet' verscheen bij de Ebjed Foundation in Irak en werd opgepikt door de belangrijkste Irakese krant.”

Ook 'Brandingen', de meest recente theatertekst van Paul Verrept die ook als novelle werd uitgegeven, wordt binnenkort in het Spaans vertaald worden door Ronald Brouwer via een projectsubsidie voor een theatertekst.

“De vertaling is echt iets om mee uit te pakken”

Micaela van Muylem doceert Nederlands, Duits en literaire vertaling aan de Universidad Nacional de Córdoba in Argentinië en vertaalt Nederlandse en Duitse literatuur – proza, poëzie, theater én non-fictie – in het Spaans. Voor haar vertaling van 'Salam' van Fikry El Azzouzi in het Spaans ontving ze een projectsubsidie in 2021.

Micaela: “Ik vond de beurs heel positief, niet alleen omdat ik zo de tijd kan vrijmaken voor de vertaling, maar ook (en bij toneel is dat heel belangrijk) omdat ik zo uitgevers en theatergezelschappen met een complete tekst kan benaderen. Vaak vertalen we een fragment en sturen dat dan op naar uitgevers. Bij poëzie is dat vaak voldoende, bij fictie en non-fictie moeten de uitgevers vaak vertrouwen dat het hele boek zo goed is als de vertaler belooft. En bij toneel is het meestal moeilijker om iemand ervan te overtuigen het stuk te spelen of te publiceren als ze niet alles kunnen lezen. Ik zal zeker nog auteurs benaderen en voorstellen om stukken te vertalen.”

“Ook is het interessant dat jullie die vertalingen gebruiken als promotiemateriaal. Een beetje zoals de theaterbibliotheek van het Goethe Instituut, waar je vertalingen in vele talen kunt raadplegen. Ik heb ook veel stukken uit het Duits vertaald voor hen, maar je moet dan al een contract hebben om een subsidie aan te vragen en vaak wil een gezelschap of regisseur eerst de hele tekst lezen en dan beslissen of ze het stuk ook echt willen opvoeren.”

“Een leuk effect van de vertaling van ‘Salam’ is dat die ook weer aandacht creëerde voor ‘Drarrie in de nacht’, de roman van El Azzouzi die ik eerder ook al in het Spaans vertaalde. Met de vertaalde theatertekst, die ook in boekvorm verschenen is, kunnen we ook theatergezelschappen benaderen voor toekomstige projecten.”

Fikry: “Ik ben erg fier en dankbaar voor de Spaanse vertaling van ‘Salam’; echt iets om mee uit te pakken. Graag citeer ik Gerardo Salinas, die het voorwoord bij de Spaanse uitgave schreef: De ziel van ‘Salam’ blijft rondzweven en Micaela liet de woorden dansen op de maat van een andere taal.”