Poëziecentrum, VONK & Zonen, PEN Vlaanderen, Passa Porta, Villa Verbeelding, Behoud de Begeerte, Stripgids en Grafixx: dat zijn de acht literaire organisaties waarin Literatuur Vlaanderen de komende vijf jaar structureel investeert. Daarnaast komt er een nieuwe subsidieregeling voor kleinere organisaties en collectieven die literaire projecten organiseren.
Literaire projecten
De subsidies voor literaire en stripmanifestaties worden vanaf 2023 vervangen door subsidies voor literaire projecten. Het doel van die subsidies is om te voorzien in een bloeiend en divers aanbod van activiteiten voor zowel literaire makers als liefhebbers van literatuur. De regeling ondersteunt initiatieven die vernieuwing en professionalisering van het literaire landschap in Vlaanderen stimuleren, die dynamiek in het literaire veld brengen of die literatuur in diverse vormen bij een publiek brengen.
Literaire organisaties
Literatuur Vlaanderen investeert in literaire organisaties die auteurs ondersteunen in hun artistieke en professionele ontwikkeling en die literatuur toegankelijk maken voor een breed publiek. Zij zijn de katalysatoren van het beleid: ze verbinden auteurs en lezers met elkaar en stimuleren de ontwikkeling, creatie, presentatie en verspreiding van en reflectie over literatuur in al haar genres.
De zes organisaties die Literatuur Vlaanderen al langer ondersteunt, bewijzen al jaren dat ze sterk bezig zijn, en dat hun werk essentieel is voor een kwaliteitsvol, divers en vernieuwend literair middenveld. Het is dan ook een duidelijk statement dat de Vlaamse Regering extra middelen voorziet om dat middenveld verder te versterken, én te verbreden met twee organisaties die strips, graphic novels en zines in Vlaanderen vertegenwoordigen: Stripgids en Grafixx.
Dit zijn de organisaties die Literatuur Vlaanderen structureel ondersteunt voor de periode 2023-2027:
Wat doen deze organisaties?
Poëziecentrum wil zo veel mogelijk mensen zo veel mogelijk met poëzie in aanraking laten komen. Zo hoopt ze duidelijk te maken dat er voor iedereen een gedicht of soort poëzie bestaat. De organisatie werkt hieraan met de vijf afdelingen: de uitgeverij, het tijdschrift, het kenniscentrum, de publiekswerking en de poëzieshop. Met die 360 gradenbenadering werkt Poëziecentrum op diverse manieren aan het verwezenlijken van haar missie en visie.
Bij VONK & Zonen staat de literaire maker centraal, waarvoor er vervolgens een publiek wordt gevonden. VONK & Zonen is een werkplaats en productiehuis waar literaire creaties ontstaan, waar tijd en ruimte is om te werken, waar er wordt nagedacht en uitgewisseld over het ambacht en de functie van de literaire maker, en waar er presentaties van deze creaties een plek vinden.
PEN Vlaanderen zet zich in voor de vrijheid van meningsuiting, voor meer internationale samenwerking tussen schrijvers en voor literatuur als bindmiddel voor vrede en verstandhouding. Literatuur Vlaanderen stelt samen met de organisatie vast dat de groeiende urgentie en relevantie van PEN Vlaanderen in de huidige samenleving eigenlijk geen toe te juichten evolutie is. Het is dus belangrijk dat PEN Vlaanderen zich blijft inzetten voor deze literaire en vooral maatschappelijk relevante missie en visie. Dat doet de organisatie trouwens niet alleen in Vlaanderen, maar ook met een internationaal perspectief dankzij haar inbedding bij PEN International, samenwerkingen met internationale netwerken zoals ICORN en WiPC en door aandacht te hebben voor internationale schrijvers.
Internationaal literatuurhuis Passa Porta is een unieke en meertalige ontmoetingsplek voor iedereen die nieuwsgierig is naar ideeën, teksten en verhalen. De organisatie greep haar 20ste verjaardag aan om kritisch maar met positieve overtuiging na te denken over haar werking. Waar is die te breed, waar is die te smal? Wat zijn de sterktes en blinde vlekken van het team? Welke noden zijn er in het veld? Welke lessen kan Passa Porta meenemen uit de coronacrisis? Het resultaat van die denkoefening stelt de organisatie voor in een nieuw beleidsplan. Passa Porta profileert zich aan de hand van drie focusgebieden: een literatuurhuis voor vandaag, gericht op morgen en thuis in Brussel.
Villa Verbeelding is een huis in Hasselt voor illustratie en jeugdliteratuur. De organisatie maakt het werk van jeugdauteurs en illustratoren zichtbaar binnen en buiten haar muren en daarbij staan verdieping, creatie (door auteurs én publiek), visuele geletterdheid en boekenliefde centraal. Daarnaast verzorgt Villa Verbeelding een sterk aanbod aan een- en meerdaagse masterclasses voor (professionele) illustratoren en draagt ze zo bij aan hun talentontwikkeling. De organisatie zet in op een genre dat nergens anders in Vlaanderen zo professioneel gepresenteerd en ondersteund wordt en doet dat in een regio waar geen andere grote literaire organisatie actief is.
Behoud de Begeerte tilt de literaire voorstelling op tot een spannend theatraal genre dat als volwaardige podiumkunst wordt gepresenteerd. Het aanbod geeft een caleidoscopische blik op het literaire veld, zowel nationaal als internationaal. Daarmee werpt Behoud de Begeerte zich op als ambassadeur van alle letteren.
Er is nood aan een organisatie die als katalysator voor de stripsector kan optreden, die mobiliseert en faciliteert, kansen ziet en biedt, kennis en expertise uit binnen- en buitenland concentreert en teruggeeft en dat voor een breed publiek. Dat vindt zowel Stripgids als Literatuur Vlaanderen. Vanaf 2023 zal Stripgids opnieuw structureel ondersteund worden als expertisecentrum en productiehuis over het actuele beeldverhaal en striperfgoed in Vlaanderen. Stripgids moest de afgelopen jaren creatief zijn en diverse inkomstenbronnen aanspreken om de werking te kunnen voortzetten. Met de beschikbare middelen kon er wel een semiprofessionele werking worden ontplooid. Met een subsidie als literaire organisatie kan de organisatie nu voluit inzetten op de inhoudelijke werking.
Grafixx kiest voor een duidelijke niche in het stripveld en creëert een uniek platform voor de creatie, presentatie en verspreiding van innovatieve en vernieuwende beeldverhalen, illustratie en grafiek. Grafixx bevindt zich in het midden van een jonge avant-garde, waar het broodnodige experiment gebeurt dat de stripsector levendig houdt en in verbinding brengt met andere kunstenaars en kunstvormen. De groei van het festival staat die verbinding met het nieuwe bovendien niet in de weg dankzij doordachte methodes om steeds nieuwe stemmen te ontdekken en aan de werking te koppelen. Het festival kan zo een dynamische tegenstem blijven binnen het veld van de traditionele strip. Grafixx groeit ieder jaar en wordt steeds groter en professioneler. Dat deed de organisatie tot nu toe zonder enige vorm van structurele steun. Dat wordt onhoudbaar, waardoor de overstap naar steun als een literaire organisatie broodnodig werd.